Αρτινά έθιμα

 Το έθιμο της Μπαρμπαρούσας: Στο Πέτα της Άρτας, τους θερινούς μήνες που έβρεχε ελάχιστα ή καθόλου και υπήρχε κίνδυνος να καταστραφούν οι σοδειές, οι άνθρωποι σκαρφίζονταν αυτό το αστείο έθιμο για να φέρουν βροχή. Ένας άνθρωπος ντυνόταν με ψάθες, φτέρες, μυρτιές και ότι άλλο διαθέτει η φύση. Μετά τον έδεναν με ένα σχοινί και τον γύριζαν στις γειτονιές του χωριού. Οι χωρικοί τον ακολουθούσαν με κανάτια νερό, τα οποία άδειαζαν επάνω του. Το ίδιο έκαναν και οι νοικοκυρές όταν περνούσε έξω από τα σπίτια τους. Το νερό που έριχναν πάνω στις φτέρες της «Μπαρμπαρούσας» (έτσι ονόμαζαν το μασκαρεμένο άνθρωπο) συμβόλιζε το νερό της βροχής που θα έπεφτε για να ποτίσει τα δέντρα και τις καλλιέργειες των κατοίκων. Κάποιοι, αντί για νερό πετούσαν χρήματα και η «Μπαρμπαρούσα» πηδούσε ψηλά και τα έπιανε.

  

Σκυλοκούνια: Tην Καθαρά Δευτέρα στην Καμπή Άρτας λάμβανε χώρα ένα έθιμο του οποίου οι ρίζες χάνονται μέσα στα χρόνια και έχει τουρκική προέλευση. Οι κάτοικοι του χωριού έπαιρναν ένα άγριο σκυλί και το τοποθετούσαν σε ένα αυτοσχέδιο μηχανισμό, πάνω από μια λακκούβα με νερό και το γύριζαν κυκλικά μέχρι να πέσει μέσα στη λακκούβα. Με αυτό το έθιμο οι άνθρωποι πίστευαν ότι προστάτευαν τα σκυλιά από την ασθένεια της λύσσας και πως ο σκύλος που έπαιρνε μέρος στη σκυλοκούνια δε θα ερχόταν ποτέ σε επαφή με την ασθένεια. Το έθιμο, λόγω της ιδιαιτερότητας του, έχει σταματήσει εδώ και πολλά χρόνια.

 

  Λεχνικό: Ένα από τα παλιότερα έθιμα στα χωριά της Άρτας.  Όταν γεννούσε μια γυναίκα και πριν ακόμη κλείσει 40 ημέρες, οι συγγενείς και οι γείτονες κάνανε μια επίσκεψη στην γυναίκα που είχε γεννήσει (λεχώνα) για να δουν το μωρό και να του δώσουν ευχές και να το ασημώσουν (το ασήμωμα γινόταν με κάποιο κέρμα) και για να πάνε φαγητό στη λεχώνα, το οποίο συνήθως ήταν ένας κόκκορας. Η έλλειψη ψυγείου τους ανάγκαζε να πάνε τον κόκκορα ζωντανό και όχι σφαγμένο.

 

 Το αμίλητο νερό: Τα παλαιότερα χρόνια, το πρωί των Χριστουγέννων, οι νοικοκυρές πριν ξημερώσει, πηγαίνανε σε κάποια ξένη βρύση και έκλεβαν νερό και έλεγαν: «όπως τρέχει το νερό στη βρυσούλα μου, έτσι να τρέχει και η σοδιά μου». Το «αμίλητο νερό» όπως το έλεγαν πήρε την ονομασία του επειδή η νοικοκυρά κατά τη διαδρομή δε μιλούσε σε κανέναν. Από το νερό αυτό έπιναν όλοι για το καλό του σπιτιού. Η γυναίκα πηγαίνοντας στην βρύση έπαιρνε μαζί της διάφορα εδέσματα για να «ταΐσει τη βρύση», όπως έλεγαν. Στην πραγματικότητα το έκαναν για να πάρει αυτά τα εδέσματα κάποιος φτωχός που δεν μπορούσε να απολαύσει τα Χριστουγεννιάτικα φαγητά.

 

  Tο αναμμένο πουρνάρι: Σε πολλά χωριά της Άρτας υπάρχει η συνήθεια κατά τη διάρκεια των εορτών, όταν κάποιος πηγαίνει να επισκεφθεί τα αγαπημένα του πρόσωπα να κρατά ένα κλαρί από πουρνάρι το οποίο ανάβει στο δρόμο. Το έθιμο συμβολίζει του βοσκούς, οι οποίοι το βράδυ της Γέννησης του Ιησού, πήγαν να προσκυνήσουν το Θείο βρέφος και για να φωτίσουν το δρόμο τους, έκοψαν κλαδιά από πουρνάρι και τα άναψαν.

 

 Το έθιμο της φωτιάς στην Αγία Θεοδώρα: Ενορίτες και παιδιά της Αγίας Θεοδώρας Άρτας, ανάβουν μια μεγάλη φωτιά στο προαύλιο της εκκλησίας, το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης κατά τη διάρκεια του πέμπτου Ευαγγελίου. Τα παλαιότερα χρόνια, τα παιδιά πήγαιναν στον ποταμό Άραχθο και μάζευαν τα ξύλα που κατέβαζε ο ποταμός και με αυτά άναβαν τη φωτιά. Το έθιμο συμβολίζει τις φωτιές που άναψαν οι μαθητές του Ιησού, μπροστά από το Κυβερνείο του Πόντιου Πιλάτου, το βράδυ της σύλληψης.

  Τα Λαζαρούδια: Tο Σάββατο του Λαζάρου, σε πολλά χωριά της Ηπείρου, τα παιδάκια γύριζαν σε

μικρές ομάδες και έλεγαν το "Λάζαρο". Υπήρχε ολόκληρη ιεροτελεστία. Το πρωί τα παιδάκια με τη βοήθεια της μητέρας τους στόλιζαν τα καλαθάκια τους με λουλούδια όπως κρίνα και τριαντάφυλλα και στο εσωτερικό τοποθετούσαν πράσινα φύλλα ή χορταράκια. Στη συνέχεια βγαίνανε στους δρόμους και πηγαίνανε στα σπίτια όπου οι άνθρωποι του έδιναν αυγά (σημαντικό δώρο τα παλαιότερα χρόνια), γλυκά, καραμέλες και χρήματα.